صدور120 میلیون سند هویتی الکترونیکی برای ایرانیان
گزارشی از نخستین همایش ملی حقوق ثبت احوال
نخستین همایش ملی حقوق ثبت احوال در دو روز سه شنبه و چهارشنبه در تالار شیخ انصاری دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران برگزار شد. همایشی که اعضای آن در بخش های مختلف هم داور بودند و هم شرکت کننده: داورانی که همگی مقالات شان در همایش پذیرفته شده بود و بر کار یکدیگر داوری می کردند.
آثار حقوقی الکترونیکی شدن اسناد هویتی، ثبت احوال و آثار آن در ایجاد هویت انکارناپذیر، نقش ثبت احوال در پیشگیری از جرائم سازمان یافته، ثبت احوال و حقوق شهروندی، انتقال جنین و آثار حقوقی آن در ثبت احوال، از محور های اصلی همایش بود. در ابتدا همایش موهبتی، رییس همایش، دغدغه و چالش اصلی همایش را فاصله حوزه علم و عمل و شکاف عمیق میان پژوهش های انجام یافته با بخش اجرایی دانست. وی همچنین اشاره کرد نقش سازمان ثبت احوال در ایجاد نظم و امنیت از مهم ترین مسائل در توسعه پایدار است.
در ادامه ناظمی اردکانی رییس سازمان ثبت احوال گفت: 120 میلیون سند هویتی ایرانیان تا پایان امسال الکترونیکی می شود. آیت الله محقق داماد دیگر سخنران این بخش بود. او گفت: مدخل ثبت دایر المعارف بزرگ اسلامی را هم اکنون در 17 جلد به ثبت رسانیده و در این حین به سندی برخورده که برای او جالب بوده است و آن اینکه نخستین فرزندی که نامش در این سازمان به ثبت رسیده فاطمه است. وی از این عملکرد تقدیر و آن را نشانه اخلاص سازمان دانست و همچنین خاطرنشان کرد: قرن حاضر قرن تحولات فقه شیعه است و از لحاظ تحول با شتاب مواجه شده است. چراکه جریان مشروطیت در آغاز قرن، فقیهان را با حقوق عمومی و علوم سیاسی آشنا کرد در نتیجه آن استفتا های جدیدی صورت پذیرفت و فتواهای مهمی صادر شد از جمله فتاوای آخوند خراسانی و سیدمحمدکاظم یزدی در رخداد های جدیدی که سابقه ندارد. یک هنگامه بزرگ در این قرن، انقلاب اسلامی ایران است. وی با اشاره به تغییر و تحولات فراوان قرن اخیر گفت: فقیه باید روش خود را جهت مسائل جدید اتخاذ کند. در قضیه ثبت احوال فقاهت عظیمی نیاز است. باید برای فقها تبیین شود تا فتوا دهند. وقتی مساله یی چون صیغه نکاح بارها خوانده می شود تا اشتباهی صورت نگیرد، آیا به مسائل امروز مثل ثبت حوادث چهارگانه تولد، ازدواج، طلاق و وفات نباید توجه کنیم؟ در حالی که هر چهار تا آثار حقوقی دارند. اگر یک روز تاریخ تولد و مرگ غیردقیق ثبت شود، چقدر آثار مهم بر آن مترتب است. فقها باید فتوا دهند ثبت و تسجیل واجب است. در اسلام وقتی دینی بر عهده گرفته می شود بسیار توصیه به مکتوب کردن و شاهد گرفتن می شود، حال چطور می شود کسی ازدواج خود را ثبت نکند، معلوم نباشد فرزند متعلق به کیست؟ و اسلام و فقه نسبت به آن بی توجه باشند . امام سجاد(ع) می فرمایند یکی از حقوق فرزندان انتخاب اسم نیکو برای آنان است. بسیاری از قوانین در ابتدا اصول اخلاقی بوده که حقوقی شده است. همه احکام حقوقی ریشه در اخلاق دارد. بادینی دیگر سخنران همایش به نقش ثبت احوال در ایجاد هویت مسلم و انکارناپذیر اشاره کرد و گفت: هدف غایی ثبت احوال فراهم کردن دلیل برای اثبات احوال شخصیه (وضعیت مدنی) است تا شناسایی افراد جامعه و در نتیجه فراهم کردن زمینه برای اعمال حق و تکالیف به نحو بهتری صورت پذیرد. وی افزود: ماده 1309 قانون مدنی حاکی از آن است که سند رسمی را نمی توان با شهادت شهود بی اعتبار کرد. لیکن طبق نظر شورای محترم نگهبان، این ماده خلاف شرع اعلام شد. در حال حاضر نیز دادگاه ها به این نظر عمل می کنند. راه حلی که در این زمینه می توان ارائه کرد این است که شهادت شهود در مواردی، یعنی در اعلامات افراد، بتواند سند رسمی را از اعتبار بیندازد و مطالبی که مامور ثبت نوشته را فقط بتوان نسبت به آن ادعا جعل کرد. از مطالب دیگری که در این همایش به آن اشاره شد این بود که جهت اتقان اسناد هویتی، الکترونیکی بودن آن لازم است. همچنین کارت هوشمند الکترونیکی که توسط سازمان ثبت احوال صادر می شود، یک سند رسمی است. این همایش که دو روز به طول انجامید، چهارشنبه ظهر با اجرای مراسم اختتامیه، پایان یافت.
روزنامه اعتماد، شماره 2397 به تاریخ 28/2/91، صفحه 8 (حقوق) |