نیم میلیون ایرانی زیر تیغ نقض حقوق بشر در کانادا
نیم میلیون ایرانی زیر تیغ نقض حقوق بشر در کانادا
بخش سیاسی داخلی: از آغاز روابط سیاسی میان ایران و کانادا از سال 1333 (1955 میلادی) تا کنون، این دوکشور فراز و نشیب های فراوانی را در روابط خارجی خود تجربه کرده اند. از سالهای عدم تاسیس سفارت کانادا در ایران و به عهده گرفتن نمایندگی آن از سوی سفارت انگلستان تا سفر هیئت دیپلماتیک کانادایی به ایران در 1337 و تاسیس سفارتخانه رسمی و مستقل کانادا در سال 1339.
از تنش در ماجرای همکاری کانادا با سازمان سیا در خارج کردن 6 دیپلمات آمریکایی پنهان شده در سفارت این کشور در تهران در سال 1359 ، تا از سرگیری مراودات سیاسی در سال 1369 و تبادل سفیر در سال 1374.
اما در تمامی این دوران روابط اجتماعی و سفر اتباع دو کشور بدون وقفه ادامه یافته بود. از سوی دیگر همسایگی کانادا با آمریکا شرایطی را ایجاد کرده بود تا بسیاری از ایرانیان مقیم این کشور برای تبادلات پستی خود با ایران از خاک این کشور استفاده کنند. ضمن آنکه جذب نخبگان علمی در سالهای دهه 80 توسط دانشگاهها و مراکز پژوهشی کانادا فرصتی را فراهم ساخته بود تا بسیاری از دانشجویان ایرانی برای ادامه تحصیلات تکمیلی خود راهی این کشور شوند.
این نزدیکی اجتماعی البته تبعات فرهنگی و سیاسی منحصر به فردی هم داشت به طوری که ایرانیان به عنوان قشر نخبه و مرفه جامعه مهاجران کانادا اندک اندک در نهادهای دولتی و خصوصی این کشور جای پای خود را باز کردند و به صورت اقلیتی منسجم درآمدند. اقلیتی که بر اساس اعلام سازمان ثبت احوال کشور جمعیتی در حدود 410 هزار نفر را تشکیل می دهند.
اما حوادث 11 سپتامبر و رویکرد اسلام ستیزانه دولت آمریکا خیلی زود ابرهای تنش را بر فراز جغرافیای سیاسی ایران و کانادا به حرکت درآورد و روابط دو کشور را در سراشیبی قطع قرار داد. این مسئله در کنار حادثه قتل زهرا کاظمی، باعث شد تا دولت کانادا بهانه لازم برای تخاصم با جمهوری اسلامی ایران و اتباع ایرانی مقیم این کشور را پیدا کند.
به طوری که همزمان با هشدار های مکرر وزارت امور خارجه ایران در خصوص تبعات احتمالی سفر اتباع ایرانی به کانادا در سالهای اخیر، شاهد افزایش چشمگیر حملات پلیس و گروههای نژاد پرست به جامعه ایرانیان مقیم این کشور هستیم.
به نوشته وبسایت انجمن مدافعان حقوق بشر تا کنون گزارشات متعددی از حمله پلیس به اتباع ایرانی در کانادا منتشر شده که قتل کیوان تابش نوجوان 18 ساله ایرانی به دست پلیس ونکوور ، قتل فرشاد محمدی 34 ساله در ایستگاه مترو در شهر مونترال کانادا به جرم بی خانمان بودن (19/10/1390 ) ، تصادف مرموز بهنام شکری( برنده جشنواره طراحی پوستر صلح مرکز فعالیت های بین الادیان ادمونتون در سال 2010) به همراه همسر و دو فرزند 6 و 3 ساله وی در 65 کیلومتری شمال کملوپس در استان بریتیش کلمبیای کانادا با یک دستگاه تریلر در بهمن ماه سال 1390، قتل مشکوک یک جوان 16 ساله ایرانی به نام یزدان غیاثوند غیاثی بر اثر اصابت گلوله از ناحیه سینه در شهر اتاوا به دست افرادی که در یک آموزشگاه پلیس به تحصیل اشتغال داشتند (1389) ، قتل مرد 50 ساله ایرانی به نام کوروش به دست پلیس تورنتو
(مرداد 1390) و قتل الهام دشتی رحمت آبادی در سال 1389 تنها بخشی از این گزارشات را تشکیل می دهند.
لذا در باب تعطیلی سفارت کانادا در تهران و درخواست مشکوک این کشور از ایران برای تعطیل کردن کنسولگری خود در خاک کانادا می باید نکات دیگری را مورد تحلیل و ارزیابی قرار داد. از جمله اینکه: الف) تشدید فشارها بر جامعه ایرانیان مهاجر : این ادعا زمانی به واقعیت نزدیک می شود که بیش از 410 هزار شهروند ایرانی از این پس از کوچکترین چتر حمایتی در کشور کانادا برخوردار نبوده و علاوه بر قطع ارتباط مستقیم آنها با ایران ، از این پس احتمال اعمال رفتارهای غیر انسانی و غیر حقوقی با این افراد به شدت قوت می گیرد. مسئله ای که در ماجرای قتل دلخراش فرشاد محمدی و تلاش دولت کانادا برای سوزاندن بدن وی ناکام ماند و جنازه محمدی پس از یکماه از پیگیری های دستگاه سیاست خارجی به ایران تحویل شد.
ب) تلاش برای اعاده حیثیت سیاسی جناح حاکم در کانادا: قریب به 200 روز از آغاز اعتراضات دانشجویی در ایالت کبک کانادا می گذرد اما همچنان شرایط سیاسی و اجتماعی این کشور از این اعتراضات و نحوه برخورد دولت با معترضان همچنان جامعه کانادا را جریحه دار کرده است. در چنین شرایطی انتشار خبر تعطیلی سفارت این کشور در تهران می تواند با نشان دادن تصویری مهاجر ستیز از دولت فعلی، موجبات تهییج احساسات نژاد پرستانه بدنه اجتماعی حزب نئومحافظه کار کانادا را فراهم کند.
در حال حاضر در کانادا 3 حزب عمده و مهم وجود دارند که مهمترین وجه تمایز و عنصر رقابتی میان آنها مسئله مهاجران است. موضوعی که به خوبی در انتخابات سال 2011 مشاهده شد. این احزاب عبارتند از :
1- محافظه کاران یا همان حزب حاکم فعلی: محافظه کاران که پیش از این به مدت 5 سال قدرت را در کانادا در اختیار داشتند برنامه های سختگیرانه ای در خصوص مهاجرت را در انتخابات سال 2011 وعده داده بودند که به طور خلاصه عبارت بود از :
- برخورد شدید تر با پدیده قاچاق انسان
- مشروط نمودن و به تعویق انداختن ارائه اقامت دائم به مدت 2 سال پس از ورود فرد اسپانسرشده به کانادا (در خصوص پرونده های افرادی که به شیوه ازدواج به کانادا وارد می شوند)
- تسهیل قانونی برای اخراج مهاجران نامطلوب از سوی دولت
2-حزب NDP : حزب NDP از رقیبان جدی محافظه کاران محسوب می شوند و در بین 5 حزب فعال در انتخابات سال 2011 بهترین برنامه را برای مهاجرین داشت. در واقع این حزب معتقد بود کانادا بر اساس مهاجرین شکل گرفته و ساخته شده است و به همین دلیل هم باید بیشترین خدمت را به مهاجرین کرد. این حزب علاوه بر اینکه برنامه افزایش بودجه کمک های دولتی به مهاجرین را داشت، برنامه خوبی نیز برای کاهش زمان بررسی پرونده های مهاجرتی در نظر گرفته بود.
3-لیبرال ها : برنامه لیبرال ها در انتخابات سال 2011 برای مهاجرین به طور خلاصه عبارت بود از:
- کاهش زمان انتظار و افزایش کارایی سیستم فعلی پذیرش مهاجرین
- افزایش تعداد ویزا های خانوادگی برای دیدار از بستگان در کانادا
- افزایش بودجه حمایتی از مهاجرین در کانادا برای جا افتادن سریع تر مهاجرین با کانادا
ج) فرصتی برای تسویه حساب های سیاسی: به نظر می رسد دولت کانادا با قطع روابط دیپلماتیک خود اغراض سیاسی متنوعی را پیگیری می کند که اهم آنها عبارتند از :
- ایجاد فرصت تبلیغاتی مناسب برای طراحی قطعنامه ای جدید در موضوع حقوق بشری بر علیه ایران، در آستانه اجلاس سران سازمان ملل و فعالیت 4 ماه نهادهای وابسته به این سازمان
- اعلام پایبندی دولت اوتاوا به همراهی در سیاستهای خصمانه آمریکا بر علیه ایران ، با هدف تثبیت روابط سیاسی و اقتصادی و نظامی خود با آمریکا
- تشدید فشار بر دولت ایران با ایجاد اعتراضات مصنوعی در میان اتباع ایرانی مقیم کانادا و یا خانواده های آنان در ایران. موضوعی که پیش از این نیز یکبار شبکه بی بی سی در گزارش خود به آن اشاره کرده بود و افزوده بود «پس از روی کار آمدن دولت محمود احمدی نژاد کانادا سختگیری فراوانی در صدور روادید برای ایرانیان صورت داده که اعتراضات زیادی از سوی ایرانیان را در پی داشته است-14 مهر 1385»
د) حقوق بشر، گمشده نگاه کانادا به اتباع ایران: حقوق مهاجرت یکی از اساسی ترین مبانی حقوق بشر به شمار می رود که نه تنها در کنوانسیون های بین المللی نظیر کنوانسیون مهاجرت سازمان ملل متحد، کنوانسیون 1951 ژنو در مورد وضعیت پناهندگان، کنوانسیون دوبلین و ...به صورت مجزا و مفصل مورد بحث قرار گرفته بلکه، در مواد 2 ،3، 7 و 13 اعلامیه حقوق بشر نیز مورد تصریح قرار داشته است.
بر اساس قوانین حقوق مهاجرت ، فرد مهاجر نبایستی به واسطه وضعیت خود از حقوق که شامل سایر شهروندان کشور مقصد می شود محروم شود. اما وضعیت فعلی 410 هزار شهروند ایرانی مقیم کانادا باعث شده تا نگرانی هایی در خصوص آینده این افراد و سرنوشت آنها در مجامع سیاسی و رسانه ای ایران و کانادا مطرح باشد. بر این اساس می توان گفت که اقدام دولت کانادا ، گامی در مسیر نقض حقوق بشر است که می باید با واکنش مناسب نهادهای بین المللی مواجه شود.
بر اساس آنچه در بالامورد اشاره قرار گرفت، می توان گفت که دولت کانادا از قطع روابط دیپلماتیک خود با تهران اهدافی فراتر از مدعیات مقامات سیاسی این کشور نظیر حمایت ایران از دولت سوریه و یا وضعیت حقوق بشر در ایران را دنبال می کرده است. اهدافی که بخشی از آن ریشه در منازعات داخلی میان احزاب سیاسی کانادا دارد و بخش دیگری از آن متاثر از روابط خارجی کانادا با کشورهایی همچون آمریکا و انگلیس است.
روزنامه رسالت، شماره 7640 به تاریخ 28/6/91، صفحه 2 (سیاسی)
برچسب ها :
,
, حقوق بشر
