کیفرشناسی شرطبندی های مسابقات فوتبال
همین لحظه که این گزارش را میخوانید افرادی در شهر شما در حال پر کردن فرمهای مربوط به شرطبندی مسابقات فوتبال هستند؛ با اینکه قمار در شرع و قانون حرام و ممنوع است، کم نیستند کسانی که بخت خود را با شرطبندی بر روی نتایج فوتبال لیگ ایران و سایر لیگهای معتبر میآزمایند. به نظر میرسد که مجازاتهای مقرر در قانون و تلاشهای صورتگرفته برای مهار این پدیده نابهنجار، تاکنون نتوانسته است، ارتکاب این جرایم را از بین ببرد. در گفتوگو با کارشناسان به بررسی این موضوع پرداختهایم.
فعالیت سایتهای شرطبندی فوتبال در ایران با گزارشی که رسانهها در سال 89 منتشر کردند، بیش از پیش در کانون توجه قرار گرفت. یکیاز پایگاههای خبری در این باره چنین گزارش کرده بود: «در اینگونه سایتها برخی افراد ضمن ثبتنام اقدام به شرطبندی با یکدیگر کرده و مبالغ بالایی را روی پیشبینی نتایج مسابقات فوتبال پرداخت میکنند که سایت مذکور نیز بخشی از مبالغ پرداختی را به عنوان کارپرداز از این افراد اخذ میکند. پلیس نیز چندین بار خبر از برخورد با این سایتهای شرطبندی داده است با این وجود شرطبندی بر سر بازیهای فوتبال همچنان ادامه دارد.» خبرگزاری فارس نیز در گزارشی که به بررسی این معضل پرداخت و نوشت: «بیشک شمال کشور رکورد بیشترین شرطبندی فوتبالی را در اختیار دارد؛ اما در تهران نیز اماکن زیادی به محل شرطبندی فوتبال شهره شدهاند تا آنهایی که اهل اینترنت نیستند نیز از این قافله جا نمانند. برای نمونه میتوان به قهوهخانهای در خیابان منوچهری، قهوهخانهای در کوچه عرب واقع در خیابان گلوبندک، قهوهخانهای در میدان راهآهن، قهوهخانهای در منطقه پل امیربهادر، سفرهخانهای سنتی در فلکه دوم تهرانپارس و باغچهای در فرحزاد اشاره کرد.»
جرمانگاری قمار
یک وکیل دادگستری تاکید میکند: قانون مجازات اسلامی قماربازی به طور عام را جرم اعلام کرده است و در این ممنوعیت فرقی نمیکند که قماربازی به صورت سنتی یا رایانهای باشد؛ بر این اساس قماربازی با هر وسیلهای ممنوع است و مرتکبان آن به یک تا شش ماه حبس و یا تا ۷۴ ضربه شلاق محکوم میشوند. اکبر اناری ادامه میدهد: در صورتی که مرتکبان قمار، تظاهر (فعالیت علنی) به قماربازی هم داشته باشند، قانونا به هر دو مجازات محکوم میشوند. طبق این قانون هرکس قمارخانه دایر کند یا مردم را برای قمار به آنجا دعوت کند، به شش ماه تا دو سال حبس یا از سه میلیون تا دوازده میلیون ریال جزای نقدی محکوم میشود. این کارشناس حقوقی اضافه میکند: هر چند در زمان تصویب این قانون، رایانه در جامعه ایران کاربرد زیادی نداشت؛ امروزه این ماده را میتوان با عمل کسانی که سایتهای مخصوص بازیهای قمار از جمله در حوزه فوتبال دایر کردهاند، منطبق کرد. حتی بر اساس قانون مجازات اسلامی هر گاه یکی از ضابطان دادگستری و سایر ماموران صلاحیتدار از وجود موارد فوق اطلاع پیدا کنند و مراتب را به مقامات ذیصلاح اطلاع ندهند یا برخلاف واقع گزارش کنند، در صورتی که به موجب قانونی دیگر مجازات شدیدتری نداشته باشند، به سه تا شش ماه حبس یا تا ۷۴ ضربه شلاق محکوم میشوند.
قمار اینترنتی
قمار بر سر نتایج فوتبال بیشتر از طریق اینترنت صورت میگیرد؛ اما این تنها شکل قمار از طریق اینترنت نیست. یک کارشناس حقوق رسانه توضیح میدهد: این روزها که بسیاری از افراد بخشی از اوقات خود را صرف اینترنت میکنند، گردانندگان برخی از سایتها نیز با شگردهای گوناگون، از جمله بازیهای آنلاین میکوشند کاربران را به عضویت تشویق کنند.زمانی که کاربر به عضویت این دسته از سایتها در میآید، با دریافت رمز عبور و کد ویژهای میتواند زمانی که کاربران دیگر آنلاین هستند، وارد سایت شود و بازی خود را آغاز کند؛ بازیهایی که پیش از این کاربر در فضای واقعی آنها را تجربه کرده است، اما این بار در آستانه تجربه آنلاین آنهاست. احسان اسفندیاری میگوید: معمولا سه بازی ورق، شطرنج و تختهنرد به صورت آنلاین در اختیار کاربر قرار میگیرد تا در ارتباط با کاربران دیگر بازی خود را آغاز کند.
اما به تدریج زمانی که کاربر مشتاق به ادامه بازی شد، موضوع مهم یعنی پیشنهاد تبادل وجوه بین کاربران از طرف یکی از شرکتکنندگان آغاز میشود؛ در نتیجه هر یک از کاربران مبلغی را پیشنهاد میکنند و قرار بر این میشود تا در صورت برنده شدن هر یک از کاربران، تمامی مبالغ جمعآوریشده به حساب فرد برنده واریز شود. در این حالت کاربرانی که ماهرتر هستند و سابقه بیشتری در قمار آنلاین اینترنتی دارند، با ترفندهای گوناگون پولهای بیشتری به دست خواهند آورد.
این کارشناس حقوقی در خصوص گرایش مردم به این دسته از سایتها میگوید: نوع چینش کاراکترها، عناصر بازی و در نهایت کیفیت بالای گرافیکی سایتها باعث شده است تا استقبال از اینگونه سایتهای قمار اینترنتی افزایش پیدا کند.
وی در ادامه به سایتهای شرطبندی فوتبال اشاره میکند و میگوید: در تهران و برخی دیگر از شهرهای ایران سایتهای قمار بر سر نتایج فوتبال گسترش پیدا کرده است که نیاز به برخورد قانونی دارد.
اسفندیاری در مورد واکنش مناسب به این مجرمان توضیح میدهد: راه مبارزه با قماربازی سایبری در کنار مجازاتهای قانونی پیشبینیشده، فرهنگسازی است. نکته حایز اهمیت این است که مجرمان قمارباز گاه هم مجرم و هم قربانی جرم هستند. زیرا در بسیاری از موارد دیده شده است که گردانندگان سایتهای موضوع بازیهای قمار، با اغفال کاربران قمارباز خود، از آنان کلاهبرداری میکنند و اموال آنها را میبرند؛ بنابراین آگاهیرسانی به جامعه در این زمینه از سوی رسانهها میتواند قطعا باعث کاهش گرایش جوانان به شرکت این نوع بازیها و شرطبندیها شود.
علاوه بر این باید خاطرنشان کرد که ما در جامعهای مذهبی زندگی میکنیم بنابراین اطلاع از اینکه قماربازی مستند به نص قرآن حرام است، میتواند در کاهش گرایش به این اعمال موثر باشد. خداوند در قرآن در این باره فرموده است: «انما الخمر و المیسر و الانصاب و الازلام رجس من عمل الشیطان فاجتنبوه لعلکم تفلحون»؛ یعنی قمار در کنار شرب خمر از اعمال شیطان و پلیدی شمرده شده است. فراموش نکنید که شماری از کسانی که به قمار آلوده شدهاند، از این نهی صریح الهی، خبر ندارند و گمان میکنند که ممنوعیت قمار صرفا دستوری قانونی است.
برخورد با قماربازی سایبری
یکی از راه های پیشگیرای از گسترش قمار اینترنتی که البته نمیتواند تاثیر قطعی داشته باشد مسدود کردن سایتهایی است که به مدیریت قمار بر سر نتایج فوتبال میپردازند. یک وکیل دادگستری در خصوص مسدود شدن دسترسی به سایتهای قمار میگوید: با تصویب قانون جرایم رایانهای در سال 1388، نهادی تحت عنوان کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه ایجاد شده است. ماده ٢١ قانون اخیر مقرر کرده است: «ارایهدهندگان خدمات دسترسی موظفند طبق ضوابط فنی و فهرست مقرر از سوی کمیته تعیین مصادیق موضوع ماده ذیل محتوای مجرمانه اعم از محتوای ناشی از جرایم رایانهای و محتوایی را که برای ارتکاب جرایم رایانهای به کار میرود را پالایش کنند». اناری همچنین به ماده 22 این قانون اشاره میکند و میگوید: برای این کار کمیتهای با عنوان کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه بر اساس ماده 22 قانون جرایم رایانه ای در محل دادستانی کل کشور تشکیل شده است که وزیر یا نماینده وزارتخانههای آموزش و پرورش، ارتباطات و فناوری اطلاعات، اطلاعات، دادگستری، علوم، تحقیقات و فناوری، فرهنگ و ارشاد اسلامی، رییس سازمان تبلیغات اسلامی، رییس سازمان صدا و سیما و فرمانده نیروی انتظامی، یک نفر خبره در فناوری اطلاعات و ارتباطات به انتخاب کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی و یک نفر نماینده مجلس شورای اسلامی به انتخاب کمیسیون حقوقی و قضایی و با تایید مجلس شورای اسلامی اعضای آن را تشکیل میدهند. این کارشناس حقوقی میگوید: کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه به استناد قانون جرایم رایانهای میتواند با قمارخانههای مجازی و شرطبندیهای اینترنتی برخورد میکند. در این میان، کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه که ریاست آن بر عهده دادستان کل کشور است در یکی از جلسات خود، برخورد با قمارخانههای موجود در فضای مجازی را به تصویب رساندهاست؛ به عبارت دیگر با تصویب کارگروه یادشده قماربازی رایانهای به موارد محتوایی که برای ارتکاب جرایم رایانهای به کار میرود (محتوای مرتبط با جرایم رایانهای) اضافه شده است. بر اساس مقرره اضافه شده، محتوایی که برای ارتکاب جرایم رایانهای به کار میرود (محتوای مرتبط با جرایم رایانهای) عبارت است از: ایجاد مراکز قمار در فضای مجازی (موضوع مواد 705، 708 و 710 قانون مجازات اسلامی مصوب سال 1375). بنابراین اکنون یکی از مصادیق جرایم رایانهای، شرطبندی اینترنتی بر روی نتایج مسابقات ورزشی، بویژه مسابقات فوتبال، به شمار میآید.با توجه به آنچه کارشناسان در گفتوگو با حمایت تاکید کردند قمار در جامعه ما ممنوعیت شرعی و قانونی دارد و قانون مجازات اسلامی این عمل را به طور کلی جرم شناخته است. اما با وجود این ممنوعیت شرعی و قانونی، با پیشرفت فناوری و گسترش اینترنت، قماربازها وارد فضای سایبری هم شدهاند.اخیرا کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه مقررهای برای مقابله با این جرم در فضای مجازی تصویب کرده است. طبق این مصوبه یکی از مصادیق محتوایی که برای ارتکاب جرایم رایانهای به کار میرود ایجاد مراکز قمار در فضای مجازی است.
برچسب ها :
کیفرشناسی
, شرطبندی
, مسابقات
, فوتبال
, کارشناسان
, سوءاستفاده
, مستطیل سبز
, قانون
, سایت
, شرطبندی
, جرمانگاری
, قمار
, وکیل دادگستری
, رایانهای
, قماربازی
,
, قماربازی سایبری